Dercon kitabında, elitlerin fikir birliği ulusal kalkınma için elzem diyor. Katılıyor ve arttırıyorum. Sadece kalkınmak için değil kalkındıktan sonra batmamak için de elit konsensüs gerekli.
Empirik veriler, kalkınma için demokrasinin gerektiği yolunda değil. Demokratik ülkeler de kalkınmış, demokratik olmayanlar da. Aksi de aynı derece doğru. Bence elitlerin kalkınma taahhüdüne girmesi her zaman riskli bir karar. O yüzden bir çok ülkede elitler böyle bir kumara girmiyorlar.
Türkiye'de şu anda elitlerin neyi istediği konusunda benim kafam net değil. Türkiye gerçekten çok karmaşık bir ülke. Basit tahlillerle açıklamak imkansız.
Fakir ülkelerin çoğu aynı zamanda demokratik olmayan yönetimlerin sultasında. Elitler idarecilerle işbirliğine girmezse statü ve varlıklarını riske atmış oluyor. Misal Türkiye.
Halim'cim, zengin ülkeler ile fakir ülkeler arasındaki kişi başı gelirler ortalamada, sanki birbirine yaklaşmış gibi görünmekle birlikte, senin de yazının bir yerinde belirttiğin gibi, aslında muhtemelen ortalama toplam gelir artmasına karşın ülke içindeki zengin-fakir uçurumunun daha büyüdüğü ve gelir dağılımının daha da adaletsiz olduğunu düşünüyorum ben. Bunu ülkemizde çok rahat görebiliyoruz. Çok pahalı şeylerin satışında düşüş yok ama orta sınıf artık yok oldu gibi. Millet, eskiden kilolarla aldıığı şeyleri artık taneyle zor alıyor.
Diğer taraftan, ülkenin nasıl toparlanabileceğini Türkiye Atatürk zamanında yaşamış. Gerekli olan, akıllı, dürüst ve liyakat sahibi yöneticiler. Bunun benzerini de Singapur'da Mr. Lee yapmış. Benim bilemediğim başka ülkeler de vardır sanırım.
Ancak sandık demokrasilerinde, başa bu tür yöneticilerin gelebilmesi için, doğru değerlendirme yapabilecek seçmenlerin de olması gerekiyor. İş burada karışıyor. Eğer seçmenler otorteden hoşlanıyor, kolayca yalanlara inanıyor ve popülist söylemlere kanıyorsa, başa liyakatsız, güvenilmez ve hatta ahlaksız yöneticilerin gelebilmesi bile söz konusu olabiliyor. Tam aydınlanma yaşamamış ve muhalefetin bölündüğü toplumlarda bu tür yanlış kararlar verilmesi daha kolay oluyor.
En son, Arjantinde'ki durum buna benziyor gibi. Bakalım sonu ne olacak.
Haklısın. Benim demek istediğim şey şu: Bu senin dile getirdiğin problemler 1970 lerde daha çok fakir ülke problemi idi. Artık zengin fakir ülke farkı kalmadı. Herkes aynı dertlerden muzdarip. ROGUE döneminin bir başka özelliği bu. Dünya multi-polar olurken ülkeler ve milletler daha çok benzeşiyor.
Empirik veriler, kalkınma için demokrasinin gerektiği yolunda değil. Demokratik ülkeler de kalkınmış, demokratik olmayanlar da. Aksi de aynı derece doğru. Bence elitlerin kalkınma taahhüdüne girmesi her zaman riskli bir karar. O yüzden bir çok ülkede elitler böyle bir kumara girmiyorlar.
Türkiye'de şu anda elitlerin neyi istediği konusunda benim kafam net değil. Türkiye gerçekten çok karmaşık bir ülke. Basit tahlillerle açıklamak imkansız.
Fakir ülkelerin çoğu aynı zamanda demokratik olmayan yönetimlerin sultasında. Elitler idarecilerle işbirliğine girmezse statü ve varlıklarını riske atmış oluyor. Misal Türkiye.
Halim'cim, zengin ülkeler ile fakir ülkeler arasındaki kişi başı gelirler ortalamada, sanki birbirine yaklaşmış gibi görünmekle birlikte, senin de yazının bir yerinde belirttiğin gibi, aslında muhtemelen ortalama toplam gelir artmasına karşın ülke içindeki zengin-fakir uçurumunun daha büyüdüğü ve gelir dağılımının daha da adaletsiz olduğunu düşünüyorum ben. Bunu ülkemizde çok rahat görebiliyoruz. Çok pahalı şeylerin satışında düşüş yok ama orta sınıf artık yok oldu gibi. Millet, eskiden kilolarla aldıığı şeyleri artık taneyle zor alıyor.
Diğer taraftan, ülkenin nasıl toparlanabileceğini Türkiye Atatürk zamanında yaşamış. Gerekli olan, akıllı, dürüst ve liyakat sahibi yöneticiler. Bunun benzerini de Singapur'da Mr. Lee yapmış. Benim bilemediğim başka ülkeler de vardır sanırım.
Ancak sandık demokrasilerinde, başa bu tür yöneticilerin gelebilmesi için, doğru değerlendirme yapabilecek seçmenlerin de olması gerekiyor. İş burada karışıyor. Eğer seçmenler otorteden hoşlanıyor, kolayca yalanlara inanıyor ve popülist söylemlere kanıyorsa, başa liyakatsız, güvenilmez ve hatta ahlaksız yöneticilerin gelebilmesi bile söz konusu olabiliyor. Tam aydınlanma yaşamamış ve muhalefetin bölündüğü toplumlarda bu tür yanlış kararlar verilmesi daha kolay oluyor.
En son, Arjantinde'ki durum buna benziyor gibi. Bakalım sonu ne olacak.
Selam ve sevgiler.
Haklısın. Benim demek istediğim şey şu: Bu senin dile getirdiğin problemler 1970 lerde daha çok fakir ülke problemi idi. Artık zengin fakir ülke farkı kalmadı. Herkes aynı dertlerden muzdarip. ROGUE döneminin bir başka özelliği bu. Dünya multi-polar olurken ülkeler ve milletler daha çok benzeşiyor.